Na-intriga ako sa huring parte kaining panurat na minapanungod sa sinasabing ini: “An siring na mga pagsagin-sagin, dai kayang itago sa anuman na paso o dai nasabotan na ideyolohiya o sadit na grupong aapodon na bilang inkorporasyon. Ining mga kasibotan aisn pasaling ini, sarung sangay sana ini kan paghiro kan panurat asin bako ini an pagsurat Bikolnon. Dakul an mga naghuhugop-hugop ngunyan. Kulang sa paghurop-hurop.”
Sa rurip kan sakuyang kaisipan asin basi man sa sakuyang personal na obserbasyon bilang baguhan sa parteng ini kan literaturang Bikolnon, bistohon ko an pinapanungdan na ini. Sa “lawig” nin panahon na obserbasyon ko sa Literaturang Bikolnon, prenteng kong sinasabi na grabeng sobra na gayo an paglawig, hurop-hurop, preparasyon, alagad mayo man sanang nahaman tanganing magibong mas mag-uswag an literatura. Kadakol an nagsusurat, alagad an mga panurat na ini, sa sakuyang paghorop-horop, nakatuon sana sa mga “personalidad” na rekonosido kan mga institusyon na iyo kuta na an katabang para an literatura na mag-asenso. Kanya-kanyang interes, kanya-kanyang pasali. Alagad sa lawig nin panahon, magpoon kaidto, mayong konkretong nagin panalmingan nin impluwensiya an literatura apwera lang sa mga personalidad na pirmeng yaon sa harani sa “ilawan.”
Sa mga panurat kong komentaryo mapanungod sa mga bagay na ini, pirme kong naunambitan idtong tataramon na “muralya” na iyo ngani pirme na sakuyang nahihiling sa kada paglaog kan mga baguhan na parasurat. Boot kan mga naenot na sinda an hilngon bilang patugmadan kan gabos na mga parasurat na bago, maski ngani istilo nin pagsurat boot idoon kan mga “batikano” an pansadiri nindang “pananaw” sa mga bagong istilo kan panurat. Sa paghiling ko, binalewala sana ninda mismo an parasurat. Kaya, naiisip ko pirme na akademikong parte lang an nahihiling kan mga tawong ini, asin nalingawan nang salingoyon o baya mansayan an bago.
Ngunyan, pinagkumpara ko an mga batikano asin mga baguhan sa panurat nin Literaturang Bikolnon; asin nahiling ko an pagkakaiba nin mga pananaw. Mas pinapaurog kan mga batikano an pansadiri nindang pananaw asin boot nindang hilngon an gira kan saindang panurat para iyo an magin patugmadan kan mga baguhan. Sa arog kaining paagi, nahihiling ko kun tadaw ta an mga baguhan, nagin agresibo sinda kan saindang mga piggigibo.
Sa kabilogan, naoogma ako ta naisurat an arog kaining pananaw bilang sarong simpatikong rasyonalisasyon ka nga nakaagi na. Sa panurat kong mga komentaryo, pirme kong pinapalain an sadiri ko asin ikinakaag ko sa katahawan. Sa kumparasyon ko, mas nahihiling ko an desididong asin agresibong aksyon kan mga baguhan kesa sa mga batikano, asin pinaghihiling ko ining rebolusyonaryong kabtang kan literaturang bikolnon.
Kaya dae ako minauyon sa sinasabi mong “sagin-sagin” kan sadit na grupong pinapatamaan mo. Mayong pasagin-sagin an nahihiling ko sa grupong ini kundi an bulanos na pag-utob kan prinsipyong nalingawan kan mga batikano. Magin muklat ka lang sa paghiling mo asin patas sa tratamento kan mga isyu, mahihiling mo an totoong punto na boot ipasabot ninda. Dae mo man tabi pagmenoson, ta mas lehitimo “an sadit na grupong naunambitan mo nin huli ta rekonisido sinda kan ley. Salamat.
Walang komento:
Mag-post ng isang Komento